0312 285 36 56
Facebook
YouTube
Instagram
Op. Dr. Aylin TotanOp. Dr. Aylin Totan
  • Hakkımda
    • Hakkımda
    • Muayenehanemiz
    • Anlaşmalı Kurumlar
  • Doğum
    • SSVD
    • Doğal Doğum
    • Epidural Doğum
    • Sezaryen Doğum
    • Suda Doğum
    • Doğum Rehberi
  • Gebelik Takibi
    • Gebelik Rehberi
    • Riskli Gebelik
    • Trimester Testleri
    • Tarama Testleri
    • Fetal DNA Testi
    • Ayrıntılı Ultrason
    • Şeker Yüklemesi
    • NST (Non Stres Test)
    • Amniosentez
    • Gebelik Hesaplama
    • Doğuma Hazırlık Eğitimi
  • Kadın Hastalıkları
    • Genital Estetik
    • Miyom
    • Korunma Yöntemleri
    • Genital Siğiller
    • Kızlık Zarı Dikimi
    • İdrar Kaçırma Tedavisi
    • Endometrial Hiperplazi
    • Yumurtalık Kisti
    • Polikistik Over Sendromu
    • Pelvik İnflamatuar Hastalık
    • Pelvik Organ Sarkması
    • Ürojinekoloji
    • Endometriozis
    • Vajinismus
    • Menopoz
  • Kısırlık
    • Kısırlık Tedavisi
    • Tüp Bebek Tedavisi
    • Aşılama Tedavisi
  • Blog
  • İletişim

Ürojinekoloji

Anasayfa Kadın Hastalıkları Ürojinekoloji

Karın içi organların anatomik yerlerinde kalmasını ve idrar torbası, cinsel organlar ve rektumun (makat) fonksiyonlarını gerçekleştirmesini sağlayan kaslar ve bağlardan oluşan elastik yapıya pelvis tabanı denir. Pelvis tabanının zayıflaması sonucu idrar kaçırma, idrar torbası, rahim ya da rektum sarkması gibi durumlar ortaya çıkar. 

ÜRİNER İNKONTİNANS (İDRAR KAÇIRMA)

idrar kaçırmaİnkontinansı, istemsiz idrar kaçırma olarak tanımlamakta ve birey için sosyal ve hijyenik bir sorun olduğunu bildirmektedir. İnkontinans; hasta şikayetçi olursa bir semptom, muayene ile gösterilirse bir bulgu, değerlendirme bitiminde ise tanıya dönüşür.

İnkontinans Tipleri

  1. Stres inkontinans: Fiziksel aktivite esnasında (öksürme, hapşırma, egzersiz) düşük miktarda idrar kaçırma.
  2. Urge (ani işeme hissi) inkontinans: Beklenmedik zamanlarda, uyku da dahil büyük miktarda idrar kaçırma.
  3. Mikst inkontinans: Stres ve urge inkontinansın sıklıkla birlikte oluşması.
  4. Fonksiyonel inkontinans: Fiziksel yetmezlik, hariçi engeller veya bireyi tuvalete gitmekten alıkoyan düşünme veya iletişim bozukluklarına bağlı olarak zamansız idrar kaçırma (örneğin mobilite kısıtlılığı, Diyabet, kalp yetmezliği, konstipasyon).
  5. Taşma inkontinansı: Tam dolu mesane nedeniyle beklenmedik düşük miktarda idrar kaçırma.
  6. Geçiçi inkontinans: Geçici bir durum nedeniyle (örneğin üriner enfeksiyon, diüretik, kolinerjik ilaç kullanımı gibi) ara sıra idrar kaçırma.
  7. Devamlı inkontinans: Sıklıkla vezikovajinal fistüle bağlı olarak sürekli idrar kaçırma.

Nedenleri

  • Şişmanlık / Yaşlanma / Menopoz
  • Multiparite(birden fazla doğum yapmak) / Pelvik organ sarkması
  • Kronik obstrüktif akciğer hastalığı / Diyabet
  • Üretra (mesane çıkışı) boyun kısalığı (3.5-4cm)
  • Diüretik (idrar söktürücü ilaç) kullanımı / Çay ve asitli içecekler
  • Dirençli enfeksiyonlar (E. Coli)

Öte yandan elektif (seçici) sezaryen ancak fetus başının kemik pelvise yerleşmesi gerçekleşmeden yapılırsa inkontinansa karşı koruyucu etkiye sahiptir. Fakat 3 veya daha fazla sezaryen geçirenlerde risk, vajinal doğum sonucu oluşan inkontinans ile benzerdir.

Anamnez

İnkontinansın başlangıcı ve gelişimi sorgulanmalıdır. Özellikle şiddetini arttıran (cinsel ilişki, siklusun luteal fazı) veya azaltan (hormon replasman tedavisi kullanımı, ağrı kesici veya anti inkontinans ilaç kullanımı) durumlar mutlaka öğrenilmelidir. Ayrıca, idrara sıkışma hissinin aniden oluşması, öksürme veya gülme ile idrar kaçırma, sık idrara gitme veya gece yattığında idrara çıkma hissi gibi önemli inkontinans detayları araştırılmalıdır.

Hasta Muayenesi

a) Sistemik Muayene

Hasta nörolojik, endokrin, metabolik ve psikolojik sorunlar yönünden araştırılmalıdır.

b) Nörolojik Muayene

Mesane ve üretraya giden sinirlerin hasarı araştırılmalıdır.

  1. Klitoral refleks

Klitorisin uyarılmasıyla dış anal sfinkter kasılır.

  1. Bulbokavernöz refleks

Labium majusun (büyük dudaklar) dış yüzeyinin çizilmesi durumunda dış anal sfinkter kasılır.

  1. Anal refleks

Anus çevresindeki cildin uyarılmasıyla anal sfinkterde kasılma gözlenir.

  1. Öksürük refleksi

Öksürükle pelvik kaslarda kasılma izlenir.

Nörolojik muayene ile herhangi bir anormalliğin bulunması inkontinansın temelinde nörolojik bir patolojiyi düşündürmelidir. Bu olgular özellikle omurilik travmaları ve sinir basıları açısından değerlendirilmelidir.

c) Ürojinekolojik Muayene

Hastanın idrar kaçırma ve pelvik organ sarkması açısından değerlendirilmesi muayenenin esasıdır.

Dış genital bölgenin incelenmesinde deride ödem, kızarıklık, zedelenme idrar kaçırmanın bir bulgusu olarak kabul edilebilir. Vajinal muayenede spekulum yardımıyla tüm vajinal duvarlar incelenmelidir. Bu esnada olgu ıkındırılarak vajen ön, orta ve arka bölümleri tek tek gözden geçirilir.

Ön kompartman zayıflamalarında sistosel veya üretrosel, orta kompartman zayıflamalarında uterus veya vajinal kaf prolapsusu, arka kompartman zayıflamalarında ise rektosel ve/veya enterosel oluşur.

Rektal muayene özellikle rektosel ve enterosel ayırımında önemlidir. Rektumdaki parmak rektumu arkaya doğru iterken olgudan ıkınması istenilir. Eğer bu esnada vajen arka duvarından dışarı doğru fıtıklaşma oluyorsa bu durum bir enteroseldir. Fıtıklaşma izlenilmez ise rektosel’dir.

Parmak muayenesi anal sfinkter yeterliliğini gösterdiği gibi aynı zamanda arka vajinal duvar gerginliği açısından da fikir verecektir. Aynı şekilde muayene edenin parmakları rektum ve vajende iken olgudan ıkınması istenir. Böylece pelvik taban kaslarının tonusu ve gerginliği hakkında bir fikir elde edilmiş olur.

İnkontinans muayenesi ise valsalva (ıkınma manevrası) eşliğinde dolu mesane ile tercihen hastanın idrar kaçırdığını ifade ettiği pozisyonda (litotomi, oturarak veya yürürken) yapılır. Çünkü inkontinans şikayeti olan bazı olgular litotomi (jinekolojik muayene pozisyonu) pozisyonunda idrar kaçırmayabilirler.

Olguya önce stres testi uygulanır. Mesane dolu iken litotomi pozisyonunda veya ayakta hasta öksürtülür. İdrar kaçağı olup olmadığına bakılır. Olguda idrar kaçağı izlenirse stres testi pozitiftir denilir. Tek başına herhangi bir inkontinans tipi için tanısal değildir. Ancak, olgunun idrar kaçırdığını gösteren objektif bir testtir.

d) Tanıya Yardımcı Diğer Testler

1) Tam idrar tahlili ve idrar kültürü

İnkontinans değerlendirmesinde temel tetkiktir.

2) Kan biokimyası

Açlık kan şekeri, kalsiyum, üre, kreatinin, SGOT, SGPT, HDL, LDL, VLDL, total kolesterol ve lipid düzeylerine bakılmalıdır. Özellikle şişmanlık; hiperlipidemiye, arteriosklerozise (damar sertliği) ve diabete yatkınlık sağlar. Bu patolojiler nörojenik inkontinansa neden olabilirler.

3) Pet testi

Objektif testlerden biridir. Ağırlığı daha önceden belirlenmiş pet hastaya verilir ve ağızdan yeterli sıvı alımını takiben 1 saatlik test süresince hastadan öksürmesi, merdiven çıkması, oturup kalkması gibi karın içi basıncı arttıran hareketleri yapması istenilir. Süre bitiminde pet tekrar ölçülür; fark kaçan idrar miktarıdır. 2gr.’dan fazla ise inkontinans olarak değerlendirilir.

4) İşeme sonrası mesanede kalan idrarın ölçümü

İşeme sonrası mesanede kalan idrarın 50 – 100 ml kadar olması normal olarak değerlendirilir. 200 ml’den fazla olması durumu anormal olarak düşünülmeli ve araştırılmalıdır. İnkontinans varlığında rezidü idrar hacminin fazla olması çıkımda tıkanıklıkla beraber olan taşma inkontinansında görülür.

5) İşeme günlüğü

Olgudan belirli bir zaman aralığında işeme zamanı, hacmi, aldığı sıvı miktarı ve fiziksel aktivitelerini kaydetmesi istenilir. Böylece olgunun işeme düzeni belirlenir. İşeme günlüğü 7 güne kadar tutulabilir ancak 3 günlük bir kayıt sıklıkla yeterlidir.

6) Perineal ultrasonografi

Mesane boyun hareketi değerlendirilir.

7) Ürodinamik testler

Ürodinami; mesanenin patolojik veya fizyolojik durumunu belirlemeye yarar. Tüm olgularda kullanılması tartışmalıdır. Ancak tekrarlayan inkontinans olgularında, ani işeme hissi olup da belirgin pelvik relaksasyonu olmayanlarda, işeme sonrası rezidü idrar miktarı yüksek çıkanlarda mutlaka yapılmalıdır.

Üriner İnkontinans Tedavisi

Düşük yoğunlukta tedavilerden (yaşam stil değişiklikleri, medikal tedavi gibi), yüksek yoğunlukta tedavilere (pelvik taban kas eğitimi, biofeedback yöntemi, cerrahi) doğru geniş bir tedavi spektrumu vardır.

Bu tedavi spektrumu içerisinde en etkin olan cerrahi yöntemlerdir. Ancak diğer tedavi yöntemlerini de küçümsememek, teşhisi doğru konulan olgularda oldukça başarılı olacaklarını bilmek gereklidir.

a) Günlük yaşam değişiklikleri

Şişman olguların kilo vermesi inkontinans sıklığını azaltır. Alınan çay kahve miktarının sınırlandırılması da faydalı olabilmektedir.

b) Medikal tedavi

Üriner inkontinansın farmakolojik tedavisinde mesanenin idrar depolama fonksiyonunun kolaylaştırılması amaçlanır. Bu amaçla aşağıdaki ilaç tedavi alternatifleri uygulanabilir:

1.Mesane kasılmasının azaltılması
  1. Antikolinerjikler
  2. Kalsiyum antagonistleri
  3. Potasyum kanal açıcılar
  4. Prostaglandin inhibitörleri
  5. Beta adrenerjik agonistler
  6. Trisiklik antidepresanlar
  7. Diğer
2.Duyusal iletimin azaltılarak mesane kapasitesinin arttırılması

-Kapsaisin

3.Çıkış direncinin arttırılması

A.Alfa adrenerjik agonistler

B.Beta adrenerjik blokerler

D.Östrojenler

E.Diğerleri

-Desmopresin (Minirin®), Bumetanide (Bumid ®)

c) Pelvik taban kas eğitimi

  1. Kegel egzersizi

Arnold Kegel tarafından geliştirilmiş pelvik kaslar için bir rehabilitasyon programıdır. İlk başlarda sırtüstü yatar pozisyonda yapılan kas egzersizleri daha sonra otururken ve ayakta yapılmaya başlanılmalıdır. Olgu, daha sonra yük kaldırırken veya öksürürken bu egzersizleri yapmalıdır.

Pelvik taban kas eğitiminin (PTKE); tüm inkontinans tiplerinde faydalı olduğu gösterilmiştir. Özellikle de stres inkontinansı olan olguların 3 ay veya daha uzun çalışmaları durumunda başarı çok belirginleşmektedir.

Genel olarak ‘kasın form tutması’ için gereken minimum süre 15-20 haftadır. Komplike olmamış idrar kaçırma şikayeti bulunan olguların büyük bir çoğunluğu Kegel egzersizlerinden fayda görür.

  1. Pelvik taban egzersizleri ile birlikte kullanılan yardımcı yöntemler

a)Vajinal Koniler

b)Biofeedback Tedaviler

c)Elektrik Stimülasyonu

d)Ekstrakorporal Manyetik İnnervasyon Tedavisi- (Manyetik Sandalye)

  1. Mekanik cihazlar:

    Pesserler

  2. Üretra tıkayıcı cihazlar:

    Femsoft

d) Cerrahi

Cerrahi; inkontinans tedavisinde etkin bir yöntemdir. Ancak ilk cerrahinin önemi ve doğru bir teknikle yapılması hayati öneme taşır.

Op. Dr. Aylin Totan

Editör

Op. Dr. Aylin Totan

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı

Hakkımda
İletişim
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.
Güncelleme Tarihi: Mayıs 4, 2016

Doğum Hizmetlerimiz

  • Doğal Doğum
  • Sezaryen Sonrası Normal Doğum
  • Epidural Doğum
  • Sezaryen
  • Suda Doğum
  • Doğum Rehberi

Hekime Sorun



    Gebelik Takibi Hizmetleri

    • Ankara Riskli Gebelik Takibi
    • Trimester Testleri
    • Tarama Testleri
    • Fetal DNA Testi
    • Ayrıntılı Ultrason
    • Şeker Yüklemesi
    • NST (Non Stres Test)
    • Amniosentez
    • Gebelik ve Hipertansiyon
    • Gebelik Hesaplama
    • Doğuma Hazırlık Eğitimi
    • Gebelik ve Doğum Rehberi

    Hekime Sorun

      İletişim

      (0312) 285 36 56
      0532 250 7850
      emineaylintotan@yahoo.com
      Kızılırmak Mahallesi 1450. Sokak, No:28, Ankara Ticaret Merkezi, A Blok Kat:5 No:28 Çukurambar, 06520 Çankaya/ANKARA

      Sosyal Medya

      Beğenin
      Takip Edin
      İzleyin

      Hızlı Menü

      • Doğum
      • SSVD Ankara
      • Gebelik ve Doğum Rehberi
      • Ankara Gebe Takibi

      Çalışma Saatleri

      Hafta İçi   : 9:30-18:00
      Cumartesi: 10:00-17:00
      Pazar       : Sadece Acil Durumlar